Overlevingskansen vergroten
In Nederland zijn veel sloten, kanalen, rivieren, meren en open zee. Met alle waterwegen die onze omgeving doorkruisen is er een groot risico om met de auto in het water terecht te komen. Ieder jaar komen er in ons land meer dan 750 voertuigen in het water terecht. Daarbij komen ongeveer dertig mensen door verdrinking om het leven. Als je te water raakt met een voertuig is het belangrijk dat je precies weet hoe je moet handelen om je overlevingskansen te vergroten. Je kunt de volgende stappen volgen om jezelf en je medepassagiers veilig uit de benarde situatie te redden:
Bel 112 en voorkom onderkoeling
Blijf kalm
Als je met je auto in het water belandt, probeer dan kalm te blijven. Paniek kan de situatie verergeren. Zet je verlichting aan zodat andere mensen het voertuig kunnen vinden. Haal diep adem en focus op wat je moet doen om veilig uit het voertuig te komen. Als er nog andere mensen in de auto zitten probeer dan rustig met hen te communiceren. Rustige communicatie helpt om paniek te verminderen. Wijs specifieke taken toe aan alle passagiers. Wijs ook iemand aan om het raam te openen, of gebruik een noodhamer als dat nodig is. Tevens kun je ook de volgorde toewijzen waarin de inzittenden het voertuig verlaten om chaos te voorkomen.
Maak je gordel los
Zodra je met een auto te water raakt moet je zo snel mogelijk je gordel los maken om jezelf bewegingsvrijheid te geven. Als het niet lukt om de gordel los te maken, voel dan met je handen of je de ontgrendelingsknop kunt vinden en druk er stevig op. Herhaal de beweging om de gordel te los te maken. Vaak is een extra poging voldoende. Als de gordel nog niet loskomt, gebruik dan een voorwerp zoals een sleutel of een ander stevig voorwerp om de ontgrendeling in de drukken. Lukt het dan nog niet om de gordel los te maken, gebruik dan snijgereedschap (zoals een gordelsnijder) om snel los te komen. Als je medepassagiers moeite hebben met het losmaken van hun gordel, help hen dan en deel informatie over de stappen die je onderneemt.
Open het portier of het raam
Probeer onmiddellijk een raam of een portier van de auto te openen. Als dit niet meteen lukt, probeer dan de elektrische ramen te bedienen. Wanneer het water stijgt kan het moeilijker worden om de portieren te openen, omdat dan de waterdruk aan de buitenkant te hoog is. Als de portieren niet handmatig kunnen worden geopend, probeer dan de elektrische raambediening om de ramen naar beneden te laten gaan.
Breek het raam
Als de elektrische raambediening niet werkt, gebruik dan een hard voorwerp zoals een noodhamer of een zware zaklamp om het raamglas te breken. Een noodhamer heeft meestal een scherpe punt waarmee je een autoruit effectief kunt inslaan in geval van nood. Veel modellen hebben ook een gordelsnijder om snel de veiligheidsgordel door te snijden. Sommige auto’s zijn voorzien van automatische glasbrekers. Deze geautomatiseerde apparaten worden op de autoruit geplaatst en breken het glas met een veermechanisme wanneer er druk op wordt uitgeoefend.
Pas op voor glasscherven
Probeer eerst de zijramen van de auto in te slaan, omdat voor- en achterruiten meestal sterker zijn. Als het glas gebroken is, zwem dan rustig (samen met je medepassagiers) naar buiten. Kijk uit dat je niet gewond raakt door glasscherven die uit de raamgeleiding steken. Laat waardevolle spullen achter in het voertuig en concentreer je op je eigen veiligheid en de veiligheid van je medepassagiers. Eigendommen kunnen worden vervangen, maar je leven en dat van de andere inzittenden niet.
Waterdruk
Als het niet lukt om het portier te openen of het glas te breken, terwijl de auto volloopt met water en naar de bodem zinkt, wacht dan tot het water volledig in de auto is gestroomd, voordat je probeert het portier te openen. Dit helpt de waterdruk aan zowel de binnen- als de buitenkant van de auto gelijk te maken, waardoor het portier gemakkelijker kan worden geopend. Wacht op het moment dat het voertuig in evenwicht is met de buitenwaterdruk en probeer dan het portier te openen. Zodra het portier open is zwem je rustig naar buiten. Let op! Wachten tot de auto volledig met water is volgestroomd mag alleen als je op geen enkele andere manier uit de wagen kunt komen. Je moet te allen tijde proberen om zo snel mogelijk het voertuig te verlaten.
Noodhamer met gordelsnijder binnen handbereik
Zorg er altijd voor dat je een nood/veiligheidshamer met gordelsnijder binnen handbereik in de auto hebt liggen en niet in de kofferbak. Het regelmatig controleren en onderhouden van deze gereedschappen is belangrijk om ervoor te zorgen dat ze goed functioneren wanneer ze nodig zijn.
Drijf op je rug
Wanneer je bovenkomt probeer dan op je rug te drijven. Dit helpt je om energie te besparen en stelt je in staat om gemakkelijk je omgeving te observeren. Als er drijvende voorwerpen in de buurt zijn (zoals een boei of een stuk hout) probeer er dan op te steunen om vermoeidheid tegen te gaan. Roep luid om hulp om de aandacht van omstanders te trekken.
Behoud je lichaamswarmte
Het oppervlaktewater in ons land kan behoorlijk koud zijn. Als het mogelijk is trek je knieën dan op naar je borst om je lichaamswarmte te behouden. Adem rustig en diep om je lichaam van voldoende zuurstof te voorzien. Beweeg rustig. Maak langzame en beheerste bewegingen om de warmteproductie te stimuleren zonder te veel energie te verbruiken. Houd je handen en armen dicht bij je lichaam om warmteverlies te verminderen. Als je met medepassagiers in het water bent, probeer dan samen te komen om elkaars warmte te delen.
Bel 112 en voorkom onderkoeling
Nadat je (en eventuele medepassagiers) uit het water bent gekomen is het belangrijk om rustig te blijven en je te oriënteren op de omgeving. Controleer eerst op eventuele verwondingen bij jezelf en verleen indien mogelijk eerste hulp aan anderen die gewond zijn geraakt. Zodra je veilig aan de kant bent, zoek je zo snel mogelijk hulp en bel je 112. Zorg ervoor dat je tijdens het wachten op de hulpdiensten warm blijft om onderkoeling te voorkomen. Laat je medisch controleren, zelfs als je geen ernstige verwondingen hebt. Bovendien is het belangrijk om de schok en de impact van het incident te verwerken, dus zoek eventueel psychologische hulpverlening als dat nodig is.
Lees ook:
Dijkdoorbraken en overstromingen
Wat moet ik doen in een noodsituatie?
Handelen bij koolmonoxidevergiftiging?
Wat moet ik doen bij een autobrand?
